تابلو برق ساختمان

یکی از اجزای اساسی سیستم برق‌رسانی

در ساختمان‌های مسکونی، تجاری و اداری است که نقش مهمی در

توزیع و مدیریت انرژی الکتریکی ایفا می‌کند. این تابلوها به طور معمول

برق ورودی را از شبکه‌های توزیع عمومی دریافت کرده و آن را به مدار

های مختلف داخلی ساختمان مانند روشنایی، پریزها و دیگر تجهیزات

الکتریکی هدایت می‌کنند. تابلو برق ساختمان باید بر اساس اصول

ایمنی و استانداردهای ملی و بین‌المللی طراحی و نصب شود تا از بروز

مشکلاتی مانند آتش‌سوزی یا برق‌گرفتگی جلوگیری شود. در این مطلب

به تعریف تابلو برق ساختمان، انواع، اجزا، و نکات ایمنی مرتبط با آن

می‌پردازیم.

 تعریف تابلو برق ساختمان

تابلو برق ساختمان، محفظه‌ای است که مدارها و تجهیزات مربوط به

توزیع برق در داخل آن قرار دارد. وظیفه این تابلو مدیریت جریان برق،

توزیع آن به بخش‌های مختلف ساختمان و ایجاد حفاظت در برابر اضافه‌

بارها، اتصالی‌ها و نوسانات برق است. این تابلو معمولاً در ورودی برق

ساختمان یا در اتاق مخصوص برق نصب می‌شود و از طریق آن کنترل

و قطع و وصل جریان برق در بخش‌های مختلف انجام می‌گیرد.

 اجزای تابلو برق ساختمان

تابلو برق ساختمان از قطعات و تجهیزات مختلفی تشکیل شده که

هرکدام وظیفه خاصی را بر عهده دارند. برخی از اجزای اصلی تابلو

برق ساختمان عبارت‌اند از:

کلید مینیاتوری (MCB): این کلیدها وظیفه حفاظت از مدارها در برابر

اضافه‌بار و اتصالی را دارند. در صورتی که جریان برق از حد مجاز بیشتر

شود، این کلید به‌طور خودکار جریان را قطع می‌کند.

  کلید محافظ جان (RCD: این کلید برای حفاظت از افراد در برابر برق‌

گرفتگی استفاده می‌شود. اگر جریان نشتی وجود داشته باشد، این

کلید جریان برق را به‌سرعت قطع می‌کند.

فیوزها: فیوزها قطعاتی هستند که در صورت بروز جریان اضافه یا اتصالی

با قطع مدار از آسیب دیدن تجهیزات الکتریکی جلوگیری می‌کنند.

کنتاکتورها: این قطعات برای قطع و وصل مدارهای الکتریکی با جریان بالا

استفاده می‌شوند. معمولاً در سیستم‌های کنترل از راه دور یا در ساختمان‌

های بزرگ که نیاز به مدیریت بارهای سنگین دارند، به کار می‌روند.

رله‌ها: رله‌ها قطعات کنترلی هستند که در هنگام بروز خطاها یا ناهنجاری‌

ها، به‌طور خودکار عمل می‌کنند و فرمان قطع یا وصل جریان را صادر میکنند.

تابلو برق فرعی (Sub Panels): در برخی از ساختمان‌های بزرگ، تابلوهای

برق فرعی نیز وجود دارند که برق را از تابلو اصلی دریافت کرده و به واحدها

یا طبقات مختلف توزیع می‌کنند.

 انواع تابلو برق ساختمان

تابلوهای برق ساختمان بر اساس نوع کاربرد و نحوه نصب به چند دسته

تقسیم می‌شوند:

تابلو برق اصلی (Main Panel): این تابلو وظیفه دریافت برق از شبکه عمومی

و توزیع آن به مدارهای مختلف ساختمان را بر عهده دارد. تابلو اصلی معمولاً

شامل کلیدهای محافظتی و فیوزها برای کنترل و حفاظت از سیستم است.

تابلو برق فرعی (Sub Panel): در ساختمان‌های بزرگ یا چندطبقه، تابلوهای

برق فرعی برای مدیریت و توزیع برق به بخش‌های مختلف ساختمان نصب

می‌شوند. این تابلوها معمولاً به مدارهای کوچکتر در یک طبقه یا بخش خاص

اختصاص دارند.

تابلو برق داخلی و خارجی (Indoor and Outdoor Panels): تابلوهای برق

بسته به مکان نصب به دو دسته داخلی و خارجی تقسیم می‌شوند. تابلوهای

داخلی در محیط‌های بسته و تابلوهای خارجی در فضای باز نصب می‌شوند که

باید در برابر شرایط جوی مانند باران و گرد و غبار مقاوم باشند.

نکات ایمنی تابلو برق ساختمان

ایمنی تابلو برق ساختمان یکی از مهم‌ترین مسائل است که باید به آن توجه

شود. برخی از نکات ایمنی که باید رعایت شوند عبارت‌اند از:

عایق‌بندی مناسب

تمام سیم‌ها و تجهیزات داخل تابلو باید به‌طور کامل عایق‌

بندی شوند تا از برق‌گرفتگی و اتصال کوتاه جلوگیری شود.

نصب کلید محافظ جان: نصب کلیدهای محافظ جان برای جلوگیری از برق‌گرفتگی

بسیار ضروری است. این کلیدها در صورت بروز نشتی برق، جریان را به‌سرعت

قطع می‌کنند.

استفاده از فیوزها و کلیدهای مناسب: تمامی کلیدها و فیوزهای به‌کاررفته در

تابلو برق باید متناسب با ظرفیت جریان و ولتاژ سیستم باشند. استفاده از

تجهیزات نادرست ممکن است باعث خرابی تابلو و بروز حوادث ناگوار شود.

تهویه مناسب: تابلوهای برق باید در مکان‌هایی نصب شوند که دارای تهویه

مناسب باشند تا از داغ شدن بیش از حد و آسیب به تجهیزات جلوگیری شود.

دسترسی آسان و قفل‌گذاری: تابلوهای برق باید در مکانی نصب شوند که به‌

راحتی قابل دسترس باشند، اما در عین حال باید به‌طور مناسب قفل شوند تا

افراد غیرمجاز به آن دسترسی نداشته باشند.

کاربردهای تابلو برق ساختمان

تابلو برق ساختمان در تمامی انواع ساختمان‌ها از جمله مسکونی، تجاری و

اداری کاربرد دارد. این تابلوها برای توزیع و کنترل برق در واحدهای مختلف

استفاده می‌شوند و وظیفه تأمین برق موردنیاز برای روشنایی، پریزها، دستگاه‌

های الکتریکی و دیگر تجهیزات را بر عهده دارند. تابلو برق همچنین نقش مهمی

در حفاظت از سیستم‌های برقی و جلوگیری از بروز مشکلات جدی مانند آتش‌

سوزی یا خرابی تجهیزات دارد.

نتیجه‌گیری

تابلو برق ساختمان یک بخش حیاتی از سیستم‌های برقی هر ساختمان است

که وظیفه مدیریت و توزیع برق را بر عهده دارد. انتخاب صحیح تجهیزات، نصب

اصولی و رعایت نکات ایمنی از جمله عواملی است که باعث افزایش کارایی و

ایمنی تابلو برق می‌شود. با توجه به اهمیت بالای تابلوهای برق در حفظ عملکرد

و ایمنی سیستم‌های الکتریکی، نصب و نگهداری آن‌ها باید با دقت و توسط افراد

ماهر انجام شود.