تابلوی کنترل مرکزی اعلام حریق

تابلوی کنترل مرکزی اعلام حریق یا همان (FACP) یکی از مهم‌ترین

اجزای سیستم‌های ایمنی ساختمان‌ها است که وظیفه دریافت و

پردازش اطلاعات از حسگرها و دتکتورهای مختلف را بر عهده دارد و

در صورت تشخیص حریق یا دود، هشدارهای صوتی و بصری را فعال

می‌کند. این تابلو نقش مهمی در مدیریت و کنترل عملیات اعلام حریق

دارد و به عنوان مغز سیستم ایمنی آتش‌نشانی عمل می‌کند. در این

مقاله، به بررسی اجزای تابلو کنترل مرکزی، عملکرد آن و اهمیت آن در

حفاظت از ساختمان‌ها و افراد پرداخته می‌شود.

تعریف تابلو کنترل مرکزی اعلام حریق

تابلو کنترل مرکزی اعلام حریق به عنوان مرکز اصلی یک سیستم اعلام

حریق، تمامی سیگنال‌های ارسالی از حسگرها و دتکتورها را دریافت و

پردازش می‌کند. هنگامی که یکی از حسگرها دود، حرارت یا شعله‌ای را

تشخیص دهد، این اطلاعات به تابلو ارسال می‌شود و تابلو پس از تحلیل

داده‌ها، اقدام به فعال کردن هشدارهای صوتی و نوری، ارسال پیام به

مراکز آتش‌نشانی و اجرای فرمان‌های دیگر مانند قطع سیستم‌های تهویه

یا آسانسور می‌کند.

عملکرد تابلو کنترل مرکزی

عملکرد تابلو کنترل مرکزی اعلام حریق به‌طور کلی در چهار مرحله زیر

خلاصه می‌شود:

دریافت سیگنال از حسگرها

   – تابلو کنترل مرکزی از طریق حسگرهای مختلف مانند دتکتورهای دود،

حرارت، و شعله اطلاعاتی را درباره وضعیت محیط دریافت می‌کند. این

حسگرها در نقاط مختلف ساختمان نصب می‌شوند و به صورت پیوسته

شرایط محیط را بررسی می‌کنند.

تحلیل داده‌ها و تشخیص حریق

 پس از دریافت سیگنال‌ها، تابلو کنترل مرکزی این داده‌ها را تحلیل می‌کند

تا تشخیص دهد آیا وضعیت اضطراری است یا خیر. در صورتی که تابلو

تشخیص دهد حریقی در حال رخ دادن است، اقدامات لازم را آغاز میکند.

فعال‌سازی سیستم هشدار

 در صورت تشخیص حریق، تابلو بلافاصله سیستم‌های هشداردهنده مانند

آژیرها و چراغ‌های چشمک‌زن را فعال می‌کند تا ساکنان و کارکنان از وقوع

حادثه مطلع شوند و ساختمان را ترک کنند.

کنترل سیستم‌های ایمنی ساختمان

تابلو همچنین می‌تواند به سیستم‌های دیگر ساختمان مانند سیستم تهویه،

آسانسورها و درب‌های اضطراری فرمان قطع یا باز شدن را بدهد. این اقدامات

به منظور جلوگیری از انتشار دود و آتش و تسهیل خروج افراد از ساختمان

انجام می‌شود.

 اجزای تابلو کنترل مرکزی اعلام حریق

واحد پردازنده مرکزی (CPU)

   – این واحد مغز تابلو کنترل محسوب می‌شود و تمامی عملیات تحلیل و

پردازش اطلاعات را انجام می‌دهد. CPU سیگنال‌های ارسالی از دتکتورها را

بررسی کرده و تصمیم‌گیری می‌کند که آیا باید سیستم هشدار فعال شود

یا خیر.

منبع تغذیه

 تابلو کنترل مرکزی اعلام حریق باید همواره آماده به کار باشد و نباید قطع

برق بر عملکرد آن تأثیر بگذارد. به همین دلیل، این تابلوها معمولاً به منابع

تغذیه پشتیبان مانند باتری‌های اضطراری مجهز هستند تا در صورت قطع

برق، سیستم همچنان به کار خود ادامه دهد.

زون‌ها (Zones)

ساختمان‌ها معمولاً به مناطق مختلفی تقسیم می‌شوند که به هر منطقه

یک زون گفته می‌شود. هر زون شامل تعدادی دتکتور و تجهیزات اعلام حریق

است که به تابلو کنترل متصل هستند. تابلو کنترل می‌تواند به صورت جداگانه

اطلاعات هر زون را پردازش و نمایش دهد.

دتکتورها

   – دتکتورها به عنوان حسگرهای اصلی سیستم اعلام حریق عمل می‌کنند

و بسته به نوع آن‌ها، دود، حرارت، یا شعله را تشخیص می‌دهند. دتکتورها به

صورت مستقیم با تابلو کنترل ارتباط دارند و اطلاعات خود را به آن ارسال میکنند.

هشداردهنده‌های صوتی و نوری

 این تجهیزات شامل آژیرها و چراغ‌های هشدار هستند که در صورت بروز

حریق، فعال می‌شوند تا به ساکنان و کارکنان اطلاع داده و آن‌ها را به تخلیه

فوری ساختمان ترغیب کنند.

نمایشگر و صفحه کنترل

 تابلو کنترل مرکزی دارای یک نمایشگر و صفحه کنترل است که اپراتور می‌تواند

از طریق آن وضعیت سیستم را بررسی کند، اطلاعات مربوط به زون‌های مختلف

را مشاهده کند و در صورت نیاز اقدامات دستی انجام دهد.

انواع تابلو کنترل مرکزی اعلام حریق

تابلوهای کانونشنال (Conventional)

 این نوع تابلوهای کنترل اعلام حریق بیشتر در ساختمان‌های کوچک و متوسط

استفاده می‌شوند و هر زون به‌صورت جداگانه اطلاعات را به تابلو ارسال می‌کند.

در این سیستم‌ها، تابلو فقط می‌تواند نشان دهد که حریق در کدام زون رخ داده

است، اما محل دقیق آن را مشخص نمی‌کند.

تابلوهای آدرس‌پذیر (Addressable)

در این نوع تابلوها، هر دتکتور دارای یک آدرس منحصر به فرد است و تابلو میتواند

محل دقیق حریق را مشخص کند. تابلوهای آدرس‌پذیر برای ساختمان‌های بزرگ و

پیچیده مناسب هستند و امکان نظارت دقیق‌تر بر وضعیت سیستم را فراهم میکنند.

تابلوهای بی‌سیم (Wireless)

تابلوهای بی‌سیم به دتکتورها و حسگرهایی متصل می‌شوند که از طریق سیگنال‌

های بی‌سیم با تابلو کنترل مرکزی ارتباط برقرار می‌کنند. این سیستم‌ها به دلیل

نصب آسان و کاهش نیاز به سیم‌کشی، در برخی ساختمان‌های مدرن ترجیح داده

می‌شوند.

مزایای تابلو کنترل مرکزی اعلام حریق

افزایش ایمنی

 تابلو کنترل مرکزی اعلام حریق با اطلاع‌رسانی سریع در صورت وقوع حریق، به افراد

امکان می‌دهد که در کمترین زمان ممکن ساختمان را تخلیه کنند و این امر می‌تواند

جان افراد را نجات دهد.

نظارت دائمی

 تابلو کنترل به صورت مداوم وضعیت حسگرها و دتکتورها را نظارت می‌کند و در صورت

وجود هرگونه مشکل یا نقص، آن را به کاربران اطلاع می‌دهد تا اقدامات لازم برای

تعمیر یا نگهداری صورت گیرد.

اتصال به سیستم‌های دیگر

تابلو کنترل مرکزی می‌تواند به سیستم‌های دیگر ساختمان مانند سیستم تهویه

آسانسورها و درب‌های اضطراری متصل شود و در زمان وقوع حریق، آن‌ها را کنترل

کند تا از انتشار آتش و دود جلوگیری شود.

نتیجه‌گیری

تابلو مرکزی اعلام حریق به عنوان یک جزء حیاتی از سیستم‌های ایمنی

ساختمان‌ها، نقش مهمی در حفظ ایمنی افراد و جلوگیری از خسارات ناشی از

حریق دارد. با استفاده از این تابلوها و دتکتورهای مرتبط، می‌توان به‌طور دقیق و

به‌موقع از وقوع حریق مطلع شد و اقدامات لازم را برای تخلیه افراد و کنترل آتش

انجام داد.