تابلوی توزیع اصلی
در سیستم های برق‌رسانی ساختمان ها و صنایع ، تابلوی توزیع اصلی یا Main Distribution Board (MDB) نقشی کلیدی و محوری ایفا می‌کند. این تابلو
نقطه‌ی شروع مدیریت انرژی الکتریکی پس از ورود از منبع اصلی به مجموعه است. برق ورودی از شبکه یا ترانسفورماتور ابتدا به تابلوی توزیع اصلی منتقل
میشود و از آنجا به صورت سازمان‌یافته به تابلوهای فرعی، مصرف‌کننده ها و بخش های مختلف توزیع می‌گردد.تابلوی توزیع اصلی را می‌توان قلب تپنده‌ی
سیستم الکتریکی هر پروژه دانست؛ جایی که کنترل، حفاظت، مانیتورینگ و مدیریت کل جریان مصرفی اتفاق می‌افتد. کیفیت طراحی، ساخت و نگهداری
این تابلو نه‌تنها بر ایمنی، بلکه بر بهره‌وری کل سیستم تأثیر مستقیم می‌گذارد.
عملکرد و وظایف اصلی
تابلوی توزیع اصلی سه وظیفه کلیدی را بر عهده دارد:
توزیع برق ورودی به صورت ایمن و کنترل‌شده به تابلوهای فرعی و نهایی
محافظت از تجهیزات، افراد و سیستم در برابر اختلالات الکتریکی نظیر اضافه بار، اتصال کوتاه یا نوسانات برق
مانیتورینگ میزان مصرف و ارائه اطلاعات لازم برای مدیریت انرژی و نگهداری پیشگیرانه
برای انجام این وظایف، اجزای مختلفی مانند کلیدهای اتوماتیک (MCCB)، فیوزها، شینه‌های مسی یا آلومینیومی، تجهیزات اندازه‌گیری و حفاظت درون این
تابلو نصب می‌شوند.
ساختار تابلوی توزیع اصلی
تابلوی توزیع اصلی معمولاً یک تابلو فلزی بزرگ است که در بخش ورودی برق پروژه نصب میشود؛عموماً در موتورخانه، اتاق برق یا اتاق کنترل اصلی. این تابلو
باید دارای بدنه مقاوم، پوشش ضدزنگ، سیستم تهویه مناسب و در برخی موارد، قفل و حفاظ مکانیکی باشد.
اجزای رایج در یک MDB عبارتند از:
کلید اصلی (Main Breaker): برای قطع و وصل کلی برق ساختمان یا مجموعه
کلیدهای حفاظت موتور، فیوزها و کلیدهای اتوماتیک (MCCB, MCB): برای کنترل و محافظت از مدارهای فرعی
شینه‌های توزیع: مسیرهای فلزی رسانا که برق را به مدارهای مختلف هدایت می‌کنند
آمپرمتر، ولت‌متر، فرکانس‌متر: برای نمایش و مانیتورینگ وضعیت برق
رله‌های حفاظتی: برای قطع مدار در صورت تشخیص خطا یا خطر
انواع تابلوهای توزیع اصلی
تابلوهای توزیع اصلی بر اساس ظرفیت، طراحی داخلی، نوع حفاظت و سطح ولتاژ به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند. برخی از رایج‌ترین آن‌ها:
1.تابلوهای کشویی (Withdrawable): اجزای داخلی آن قابل بیرون آوردن و تعویض سریع هستند؛ مناسب برای صنایع بزرگ
2.تابلوهای ایستاده فیکس: اجزای داخلی ثابت‌اند و برای پروژه‌های ساختمانی یا تجاری کاربرد دارند
3.تابلوهای هوشمند: دارای سیستم‌های اندازه‌گیری دیجیتال و قابل‌اتصال به شبکه‌های مدیریت انرژی (BMS)
معیارهای مهم در طراحی و نصب
طراحی تابلوی توزیع اصلی باید مطابق با استانداردهای معتبر بین‌المللی مانند IEC 61439 و الزامات ملی هر کشور باشد. از جمله فاکتورهای کلیدی که باید
در طراحی و نصب رعایت شود:
انتخاب ظرفیت مناسب بر حسب آمپر و توان کلی پروژه
پیش‌بینی فضا برای توسعه آینده یا افزایش بار مصرفی
رعایت فاصله‌های ایمنی بین اجزا و کابل‌ها
استفاده از تهویه و خنک‌سازی مناسب برای جلوگیری از داغ‌شدن قطعات
نصب ارت مناسب برای حفاظت در برابر نشتی جریان یا اتصال بدنه
تابلوهایی که در محیط‌های صنعتی یا مکان‌های با رطوبت و گرد و غبار نصب می‌شوند، باید دارای سطح حفاظت بالا (مثلاً IP54 یا IP65) باشند.
نگهداری و بهره‌برداری
تابلوی توزیع اصلی باید به‌طور منظم مورد بازدید و سرویس قرار گیرد. بررسی اتصالات، تست عملکرد کلیدها، کنترل تجهیزات اندازه‌گیری و تمیزکاری داخلی
از جمله اقدامات ضروری در نگهداری این تابلو است. در پروژه‌هایی با اهمیت بالا، استفاده از سیستم‌های هشداردهنده، سنسورهای حرارتی و مانیتورینگ
از راه دور پیشنهاد میشود تا در صورت بروز مشکل، سریعا اطلاع‌رسانی شود.
نقش تابلوی اصلی در پایداری سیستم
پایداری و اطمینان از عملکرد صحیح سیستم برق یک مجموعه، در گرو عملکرد بدون نقص تابلوی توزیع اصلی است. هرگونه اختلال در این تابلو می‌تواند به
قطعی کامل برق، آسیب به تجهیزات یا حتی خطرات جانی منجر شود. به همین دلیل، مهندسی دقیق، انتخاب قطعات استاندارد، اجرای اصولی و بازرسی
های دوره‌ای نقش کلیدی در تضمین کیفیت این تابلو دارند.
جمع‌بندی
تابلوی توزیع اصلی به‌عنوان نقطه‌ی مرکزی توزیع و کنترل برق در هر پروژه ساختمانی یا صنعتی،یکی از حیاتی‌ترین تجهیزات الکتریکی است. این تابلو علاوه
بر توزیع برق، ایمنی کاربران، حفظ تجهیزات و مدیریت انرژی را بر عهده دارد . با پیشرفت تکنولوژی ، تابلوهای توزیع اصلی نیز هوشمندتر و ایمن‌تر شده‌اند و
انتخاب صحیح آن‌ها، قدمی اساسی در موفقیت هر پروژه عمرانی یا صنعتی به شمار می‌رود.
برای مشاوره وخرید با ما در ارتباط باشید.
