شیرهای ایمنی چیست و چه کاربردهایی دارند؟
شیر ایمنی یا Safety Valve یکی از مهم‌ترین تجهیزات ایمنی در سیستم‌های صنعتی و تأسیسات مکانیکی است. هدف اصلی از نصب این نوع
شیرها، جلوگیری از افزایش بیش از حد فشار در مخازن، دیگ‌های بخار، لوله‌ها و سایر سیستم‌هایی است که با سیالات تحت فشار کار میکنند.
این نوع شیرها درمواقع بحرانی به‌صورت خودکار وارد عمل شده و باتخلیه فشار اضافی،از بروز انفجار، آسیبهای فیزیکی و خطرات زیست‌محیطی
جلوگیری میکنند.
عملکرد شیر ایمنی چگونه است؟
عملکرد اصلی شیر ایمنی بر اساس فشار از پیش تعیین‌شده‌ای انجام می‌شود . هنگامی که فشار در یک سیستم به بالاتر از حد مجاز برسد،
شیر ایمنی به‌صورت خودکار باز شده و بخشی از سیال (مایع یا گاز) را تخلیه می‌کند تا فشار به محدوده‌ی ایمن بازگردد. پس از کاهش فشار و
رسیدن به حالت عادی، شیر بسته می‌شود و سیستم به روند عادی خود بازمی‌گردد.
مکانیزم عملکرد شیرها معمولاً به یکی از دو روش زیر انجام می‌شود:
فنری (Spring Loaded): در این نوع شیر، یک فنر بر روی دریچه فشار وارد می‌کند . زمانی که فشار داخلی سیستم از نیروی فنر بیشتر شود،
شیر باز شده و پس از کاهش فشار، دوباره بسته می‌شود.
پایلوت‌دار (Pilot Operated): در این شیرها، یک شیر کمکی (پایلوت) نقش کنترل را ایفا می‌کند. این نوع سیستم‌ها معمولاً در فشارهای بالا یا
برای سیالات خاص به کار می‌روند.
کاربردهای شیرهای ایمنی
شیرهای ایمنی کاربردهای گسترده‌ای در صنایع مختلف دارند. برخی از مهم‌ترین موارد استفاده به شرح زیر است:
صنایع پتروشیمی و پالایشگاهی
در صنایع پتروشیمی ، فشار بالای گاز ها و مایعات فرار میتواند بسیار خطرناک باشد. شیر های ایمنی نقش حیاتی در کنترل این فشارها و
جلوگیری از بروز حادثه دارند.
دیگ‌های بخار
در تأسیسات حرارتی، دیگ‌های بخار تحت فشار بالایی کار میکنند. اگر فشار بخار از حد مجاز فراتر رود ، خطر انفجار بسیار جدی است. شیر
ایمنی با تخلیه بخار اضافی از وقوع چنین حوادثی جلوگیری می‌کند.
مخازن تحت فشار
مخازنی که برای ذخیره گاز های فشرده یا مایعات تحت فشار استفاده می‌شوند، به طور معمول به یک یا چند شیر ایمنی مجهز هستند تا از
افزایش بیش از حد فشار جلوگیری شود.
صنایع غذایی و دارویی
در این صنایع نیز برای حفظ کیفیت فرآیند و ایمنی تجهیزات، از شیرهای ایمنی در خطوط تولید استفاده می‌شود، به‌ویژه در سیستم‌هایی که
با بخار یا فشار کار میکنند.
نیروگاه‌ها و تجهیزات الکتریکی
در نیروگاه‌ها، به‌ویژه نیروگاه‌های بخار، شیرهای ایمنی به‌منظور حفظ ایمنی توربین‌ها و مبدل‌های حرارتی استفاده می‌شوند.
انواع شیرهای ایمنی
شیرهای ایمنی در انواع مختلفی طراحی و ساخته می‌شوند تا بتوانند در شرایط متنوع صنعتی مورد استفاده قرار گیرند. برخی از رایج‌ترین
انواع شامل موارد زیر است:
1.شیر ایمنی فنردار ساده (Spring Loaded Safety Valve)
2.شیر ایمنی پایلوت‌دار (Pilot Operated Safety Valve)
3.شیر ترکشی یا ترک‌فشار (Burst Disc)
4.شیر ایمنی خلأ (Vacuum Relief Valve)
5.شیر ایمنی حرارتی (Thermal Relief Valve)
هر یک از این انواع برای کاربردها و شرایط خاص طراحی شده‌اند و انتخاب مناسب آن‌ها بستگی به نوع سیال، فشار کاری، دمای عملیاتی و
استانداردهای ایمنی مربوطه دارد.
استانداردها و نگهداری
شیرهای ایمنی باید مطابق با استانداردهای بین‌المللی مانند ASME, API و DIN طراحی، نصب و آزمون شوند.همچنین، بازرسی و تست‌های
دوره‌ای این تجهیزات برای اطمینان از عملکرد صحیح آن‌ها ضروری است. رسوبات، زنگ‌زدگی، نشت یا خرابی فنر میتواند کارایی شیر را کاهش
دهد و باعث ایجاد خطر شود.
نتیجه‌گیری
شیرهای ایمنی،یکی از حیاتی‌ترین ابزارهای پیشگیری از بروز خطر درصنایع مختلف هستند.بدون این تجهیزات،هر سیستم تحت فشار میتواند
به یک بمب ساعتی تبدیل شود. انتخاب صحیح نوع شیر، نصب اصولی ، و نگهداری منظم از جمله عواملی است که میتواند در حفظ ایمنی
پرسنل، تجهیزات و محیط زیست نقش مؤثری داشته باشد. از این رو، شناخت عملکرد و کاربردهای آن برای مهندسان و تکنسین‌های فنی از
اهمیت بالایی برخوردار است.
برای مشاوره وخرید با ما درارتباط باشید.
